Phương pháp học toán tư duy: Tổng hợp đầy đủ & cập nhật 2025

Việc lựa chọn đúng phương pháp học toán tư duy giúp trẻ phát triển cách nghĩ logic, khả năng phân tích và thói quen tự tìm lời giải thay vì học vẹt. Hiện nay có nhiều phương pháp phổ biến như Soroban, Finger Math, CPA, Mathnasium hay Maieutic, mỗi phương pháp mang một cách tiếp cận khác nhau và phù hợp với từng giai đoạn phát triển của trẻ. Hãy cùng Logic Lab tìm hiểu các phương pháp học toán tư duy phổ biến nhất hiện nay để ba mẹ có thể dễ dàng chọn được hướng học phù hợp nhất cho con nhé.

1. Toán tư duy là gì? 

Toán tư duy là cách tiếp cận toán học theo hướng hiểu bản chất – tư duy bằng lý luận – tự khám phá, thay vì học thuộc quy trình giải bài như cách học truyền thống. Trong quá trình học toán tư duy, trẻ được khuyến khích quan sát, đặt câu hỏi, suy luận và tìm ra nhiều cách tiếp cận cho một vấn đề.

Dưới đây là một số khác biệt giữa phương pháp học toán tư duy so với toán truyền thống:

Vai trò của toán tư duy với trẻ 3–11 tuổi là vô cùng quan trọng cho sự phát triển nhận thức của trẻ. Đây là lúc não bộ tạo ra hàng tỷ kết nối thần kinh mới mỗi ngày, giúp trẻ tiếp nhận thông tin nhanh và hình thành nền tảng tư duy vững chắc. 

Việc cho trẻ tiếp xúc với toán tư duy không chỉ giúp con làm quen với các khái niệm toán học sớm, mà còn kích hoạt các năng lực quan trọng như quan sát, suy luận, tập trung và khả năng đặt câu hỏi. Đây là những kỹ năng nền tảng giúp trẻ tự tin bước vào bậc tiểu học và phát triển tốt ở các môn học khác.

Những lợi ích trẻ nhận được khi học Toán tư duy: Học toán tư duy giúp trẻ phát triển năng lực tư duy toàn diện, cụ thể: 

• Tư duy cơ bản: Hình thành kỹ năng quan sát, ghi nhớ, tập trung và nhận diện thông tin — nền tảng cho mọi dạng tư duy nâng cao sau này.
• Tư duy toán học: Hiểu bản chất con số, hình học, kiểu mẫu và các nguyên tắc toán học thông qua thực hành, câu chuyện và hoạt động trải nghiệm.
• Tư duy logic: Biết phân tích – so sánh – tìm quy luật, từ đó đưa ra kết luận chính xác và có căn cứ.
• Tư duy phản biện & giải quyết vấn đề: Đặt câu hỏi “vì sao”, kiểm chứng giả thuyết và tự tìm cách xử lý tình huống theo phương pháp có trình tự.
• Tư duy sáng tạo: Tạo ra nhiều hướng giải, mở rộng góc nhìn, tưởng tượng và thử nghiệm các phương án mới.
• Ngôn ngữ & giao tiếp: Mở rộng vốn từ, rèn khả năng diễn đạt thông qua kể chuyện, thảo luận nhóm và trình bày ý tưởng.

2. Các phương pháp học toán tư duy phổ biến nhất 2025

2.1. Phương pháp Maieutic

Maieutic (hay phương pháp gợi hỏi) là phương pháp học toán tư duy bắt nguồn từ triết lý của Socrates “tò mò là khởi nguồn của trí tuệ”, giúp trẻ tự tìm ra câu trả lời thay vì tiếp nhận sẵn từ người khác. Giáo viên đặt câu hỏi gợi mở để trẻ quan sát – phân tích – phản biện – tự tìm lời giải. Trẻ sẽ thảo luận nhóm, trình bày lập luận và điều chỉnh suy nghĩ dựa trên phản hồi.

Những lợi ích nổi bật của phương pháp Maieutic:

• Tăng cường tư duy phản biện và khả năng giải quyết vấn đề.
• Khuyến khích học sinh chủ động, tự tin và có khả năng làm việc nhóm.
• Phát triển tư duy logic, năng lực phản xạ và khả năng diễn đạt.

Tìm hiểu thêm về phương pháp Maieutic, được đánh giá là “chìa khóa vàng” biến con thành những nhà tư duy độc lập và giải quyết vấn đề xuất sắc: 

https://logiclab.edu.vn/phuong-phap-maieutic-tai-logic-lab/

2.2. Phương pháp Soroban

Soroban là phương pháp tính nhẩm có xuất xứ từ Trung Quốc và được Nhật Bản phát triển, sử dụng bàn tính Soroban giúp trẻ học tính toán nhanh chóng và chính xác qua các thao tác lướt tay trên bàn tính. Phương pháp này giúp trẻ có thể nâng cao khả năng tính nhẩm và phát triển tư duy não bộ vượt bậc.

Những lợi ích nổi bật của phương pháp Soroban:

• Tăng khả năng tính nhẩm và tốc độ phản ứng khi giải bài toán.
• Cải thiện khả năng tập trung và ghi nhớ thông qua rèn luyện kỹ năng nhớ số và thao tác tính toán
• Phát triển tư duy logic và sáng tạo giải quyết vấn đề.

Tìm hiểu thêm về phương pháp học toán tư duy Soroban:

https://logiclab.edu.vn/toan-soroban-phuong-phap-tinh-nham-sieu-toc/

2.3. Phương pháp Finger Math

Finger Math là một phương pháp học toán tư duy sử dụng ngón tay để biểu diễn các con số và thực hiện phép toán, được phát triển tại Hàn Quốc. Phương pháp này được thiết kế để giúp trẻ học nhanh các phép toán cơ bản thông qua sự kết hợp giữa việc sử dụng ngón tay và hình ảnh trực quan. 

Lợi ích của phương pháp Finger Math:

• Sử dụng ngón tay giúp trẻ dễ dàng hình dung và thực hiện các phép toán, từ đó tăng khả năng tính nhẩm nhanh và chính xác.
• Phát triển khả năng ghi nhớ và phản xạ toán học thông qua hình ảnh ngón tay.
• Khuyến khích sự hứng thú với Toán học qua vận động

Xem thêm về các thông tin liên quan đến phương pháp học toán tư duy Finger Math:

https://logiclab.edu.vn/finger-math-uu-nhuoc-diem/

2.4. Phương pháp Mathnasium 

Mathnasium là một phương pháp học toán tư duy được phát triển tại Mỹ vào những năm 1970. Đây là phương pháp giúp trẻ cải thiện khả năng Toán học thông qua việc áp dụng một hệ thống bài học được cá nhân hóa, giúp trẻ phát triển toàn diện các kỹ năng tính toán và tư duy logic. Mathnasium có mục tiêu mang đến môi trường học Toán sáng tạo, vui vẻ, đặc biệt hiệu quả với những học sinh yếu Toán hoặc có nền tảng Toán không vững.

Lợi ích nổi bật của phương pháp học toán tư duy Mathnasium:

• Giúp trẻ hiểu rõ bản chất các khái niệm và phương pháp giải quyết bài tập Toán, từ đó xây dựng nền tảng Toán học vững chắc.
• Phát triển tư duy logic và giải quyết vấn đề.
• Cá nhân hóa lộ trình học, mỗi lộ trình được thiết kế để phù hợp với năng lực và nhu cầu của trẻ.

Có thể ba mẹ quan tâm: Cách học toán tư duy cho trẻ mầm non

2.5. Tiến trình CPA

CPA là một phương pháp học Toán phát triển bởi Tiến sĩ Jerome Bruner vào năm 1966, nhằm giúp trẻ tiếp cận kiến thức Toán học một cách tuần tự, từ cụ thể đến trừu tượng. Phương pháp này đặc biệt hiệu quả trong việc phát triển khả năng suy luận logic và giải quyết vấn đề ở trẻ, trong đó:

• C – Concrete (Cụ thể): Trẻ học thông qua các vật liệu thực tế như khối hình, đồ vật trực quan.
• P – Pictorial (Minh họa): Trẻ chuyển từ học cụ sang hình ảnh minh họa (ví dụ: sơ đồ, biểu đồ).
• A – Abstract (Trừu tượng): Cuối cùng, trẻ áp dụng kiến thức đã học để giải quyết các bài toán trừu tượng trên giấy.

Lợi ích khi cho trẻ học phương pháp học toán tư duy theo tiến trình CPA:

• CPA giúp trẻ tiếp thu Toán một cách có hệ thống, khuyến khích việc suy nghĩ rõ ràng và logic.
• Giúp trẻ dễ dàng hình dung và hiểu rõ bản chất các phép toán thông qua việc sử dụng học cụ cụ thể và hình ảnh minh họa.
• CPA được thiết kế để áp dụng cho trẻ từ 5 tuổi trở lên, giúp trẻ tiếp cận và phát triển các kỹ năng Toán học từ sớm một cách tự nhiên và dễ dàng.
• Giúp trẻ hiểu rõ các khái niệm trừu tượng và có thể áp dụng vào các bài toán thực tế.

Phụ huynh có thể quan tâm:

Học toán tiền tiểu học hay phát triển tư duy toán học? Đâu mới thực sự cần cho con?

3. Nên chọn phương pháp học toán tư duy nào cho trẻ?

Khi lựa chọn phương pháp học toán tư duy cho trẻ, ba mẹ nên cân nhắc lựa chọn dựa trên 3 tiêu chí chính: độ tuổi, mục tiêu học và vấn đề hiện tại của con. Dưới đây là những gợi ý để ba mẹ dễ dàng chọn phương pháp phù hợp nhất cho trẻ.

Dựa theo độ tuổi:

– 3–5 tuổi: Ở độ tuổi này, trẻ bắt đầu làm quen với các khái niệm Toán học cơ bản như số học, hình học và logic. Các phương pháp như Maieutic, Soroban và Finger Math rất phù hợp, giúp trẻ phát triển khả năng tư duy cơ bản và tính nhẩm nhanh. Những phương pháp này mang tính chất trực quan và thú vị, dễ dàng giúp trẻ hứng thú với Toán học.

– 6–7 tuổi: Đây là độ tuổi trẻ bắt đầu có khả năng suy luận tốt hơn và có thể làm quen với các phép toán đơn giản. Mathnasium là lựa chọn lý tưởng vì phương pháp này giúp trẻ củng cố kiến thức đã học tại trường và rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề. Ngoài ra, các phương pháp như CPA hay Maieutic giúp trẻ hiểu bản chất của các phép toán và phát triển tư duy trừu tượng.

– 8–11 tuổi: Ở giai đoạn này, trẻ đã có khả năng tư duy logic và có thể giải quyết các bài toán phức tạp hơn. Phương pháp CPA (Concrete – Pictorial – Abstract) và Mathnasium sẽ rất hữu ích cho trẻ, giúp trẻ rèn luyện khả năng giải quyết vấn đề nâng cao. Đồng thời, phương pháp Maieutic cũng thích hợp để phát triển tư duy phản biện và kỹ năng lập luận.

Dựa theo mục tiêu học:

– Cùng có kiến thức trên lớp: Nếu ba mẹ muốn con củng cố và mở rộng kiến thức Toán học đã học tại trường, Mathnasium là phương pháp lý tưởng. Phương pháp này cung cấp các bài học có cấu trúc và hệ thống để trẻ giải quyết các bài toán cơ bản đến nâng cao.

– Muốn con phản ứng nhanh về số: Nếu mục tiêu là giúp trẻ phát triển nhanh khả năng tính toán và tính nhẩm, các phương pháp như Soroban và Finger Math là lựa chọn phù hợp. Những phương pháp này giúp trẻ cải thiện kỹ năng tính nhẩm nhanh chóng và chính xác thông qua việc sử dụng ngón tay hoặc bàn tính.

– Hiểu sâu bản chất toán học: Để trẻ có thể hiểu rõ các nguyên lý toán học cơ bản và nâng cao, phương pháp CPA sẽ giúp trẻ từ hình thức học cụ thể đến trừu tượng, giúp con nắm vững các khái niệm toán học từ nền tảng. Ngoài ra, phương pháp Maieutic cũng giúp học sinh được hỏi lại và tư duy ngược bài toán, kích thích khả năng ghi nhớ, hiểu sâu các khái niệm toán học hiệu quả.

– Phát triển tư duy toàn diện và kỹ năng mềm: Nếu ba mẹ muốn con không chỉ giỏi Toán mà còn phát triển tư duy logic, sáng tạo và khả năng giải quyết vấn đề, phương pháp Maieutic sẽ giúp trẻ phát triển toàn diện, khuyến khích trẻ tư duy phản biện và chủ động trong học tập.

Dựa theo vấn đề hiện tại của con:

– Trí nhớ chậm, hay nhầm lẫn: Các phương pháp như Soroban và Finger Math sẽ phù hợp cho những trẻ có vấn đề về trí nhớ và hay nhầm lẫn trong tính toán. Các phương pháp này giúp trẻ rèn luyện trí nhớ và tăng cường khả năng tập trung qua các bài toán dễ dàng.

– Không tập trung, dễ nản: Với những trẻ gặp vấn đề trong việc duy trì sự chú ý, các phương pháp như Maieutic và CPA có thể giúp trẻ học tập chủ động và tạo hứng thú trong học Toán nhờ vào cách tiếp cận có tính khám phá và thực hành.

– Không tự suy luận: Trẻ thiếu khả năng suy luận hoặc gặp khó khăn trong việc giải quyết bài toán có thể được hỗ trợ tốt với phương pháp Maieutic, giúp trẻ phát triển khả năng tư duy phản biện và giải quyết vấn đề một cách có hệ thống.

Mỗi phương pháp học toán tư duy đều có những điểm mạnh và cách tiếp cận riêng. Ba mẹ có thể dựa vào độ tuổi, nhu cầu học tập và vấn đề hiện tại của con để lựa chọn phương pháp phù hợp, giúp trẻ phát triển tư duy Toán một cách hiệu quả.

4. Phương pháp học toán tư duy tại Logic Lab

Tại Logic Lab, phương pháp Maieutic (phương pháp gợi hỏi) được áp dụng để giúp trẻ phát triển tư duy phản biện, sáng tạo và khả năng giải quyết vấn đề. Phương pháp này đặc biệt chú trọng vào việc đặt câu hỏi gợi mở thay vì chỉ cung cấp kiến thức 1 chiều. Giáo viên đóng vai trò người dẫn dắt, tạo ra môi trường cho trẻ tự trả lời câu hỏi và từ đó phát triển tư duy logic, khả năng phản biện và sáng tạo.

Hiện các trung tâm Logic Lab ứng dụng phương pháp học toán tư duy Maieutic thông qua những hoạt động:

– Học qua trò chơi – hoạt động nhóm: Trẻ sẽ được học thông qua các trò chơi tư duy, thảo luận nhóm để vận dụng kiến thức thực tế, từ đó cải thiện khả năng giao tiếp và làm việc nhóm.

– Trực quan và thao tác học cụ: Các học cụ như tính toán, thẻ hình học giúp trẻ dễ dàng hình dung và tiếp cận các khái niệm Toán học một cách sinh động và thú vị. Việc sử dụng các học cụ giúp trẻ ghi nhớ kiến thức lâu dài, đồng thời phát triển khả năng tư duy không gian và hình học.

– Bài toán tình huống – vận dụng thực tế: Những bài toán được xây dựng dưới dạng các tình huống thực tế, giúp trẻ không chỉ hiểu lý thuyết mà còn có thể áp dụng kiến thức vào đời sống.

Những lý do phương pháp Maieutic phù hợp với trẻ 3–11 tuổi:

– Rèn tư duy logic, phản biện, sáng tạo: Phương pháp Maieutic rất phù hợp với trẻ trong độ tuổi từ 3–11, khi mà khả năng tư duy logic và khả năng phản biện của trẻ chưa được phát triển hoàn chỉnh. Phương pháp này giúp trẻ tự suy nghĩ và tìm kiếm lời giải một cách có hệ thống, từ đó phát triển tư duy phản biện và sáng tạo.

– Tăng EQ, kỹ năng giao tiếp, tự tin: Bằng cách thường xuyên phải trình bày ý tưởng và thảo luận nhóm, trẻ sẽ phát triển khả năng giao tiếp, học cách làm việc nhóm và đặc biệt là trở nên tự tin hơn trong việc chia sẻ quan điểm.

– Phát triển tư duy toàn diện cho trẻ: Phương pháp này đã được chứng minh là rất hiệu quả trong việc phát triển toàn diện tư duy của trẻ, giúp trẻ không chỉ giỏi Toán mà còn phát triển các kỹ năng mềm cần thiết trong cuộc sống.

Ba mẹ có thể đăng ký trải nghiệm học thử tại lớp học Logic Lab cho con ngay tại đây:

Đăng ký

5. Khi nào ba mẹ nên cho con học toán tư duy?

Lựa chọn thời điểm cho trẻ học Toán tư duy là một yếu tố quan trọng để giúp trẻ tiếp thu kiến thức một cách tự nhiên và hiệu quả. Dưới đây là các gợi ý về độ tuổi thích hợp để ba mẹ bắt đầu cho con học Toán tư duy:

– 3–5 tuổi: Ở độ tuổi này, trẻ cần phát triển tư duy cơ bản thông qua việc nhận biết hình ảnh, số học và phân biệt các khái niệm đơn giản. Các phương pháp học Toán tư duy tại Logic Lab như Maieutic rất phù hợp giúp trẻ học cách đặt câu hỏi, quan sát và suy luận. Đây là giai đoạn vàng để rèn luyện khả năng tư duy logic cơ bản và phát triển tư duy trực quan.

– 6–7 tuổi: Ở độ tuổi 6–7, trẻ có thể làm quen với các kiến thức cơ bản về số học. Phương pháp học toán tư duy Soroban và Finger Math sẽ giúp trẻ nhanh chóng phát triển khả năng tính nhẩm phép cộng, trừ cơ bản. Hơn nữa, 6-7 tuổi là nền tảng của tư duy và cũng là giai đoạn vàng hình thành tư duy ở trẻ. Giai đoạn này, trẻ rất tò mò về thế giới, muốn khám phá và sáng tạo, do đó Maieutic là phương pháp lý tưởng để trẻ học thông qua các hoạt động tự khám phá, giúp trẻ nắm bắt và ghi nhớ kiến thức một cách tự nhiên.

– 8–11 tuổi: Độ tuổi này trẻ đã có thể tiếp cận với kiến thức Toán nâng cao, đồng thời phát triển tư duy phản biện. Phương pháp học toán tư duy Maieutic khuyến khích trẻ đặt các câu hỏi phản biện, ứng dụng vào tư duy ngược để hiểu sâu bản chất các khái niệm Toán học trừu tượng, giúp trẻ mở rộng khả năng giải quyết vấn đề một cách sáng tạo và hiệu quả. Ngoài ra, tiến trình CPA và Mathnasium có thể giúp trẻ giải quyết các bài toán nâng cao, học cách phân tích tình huống và giải quyết vấn đề một cách logic.

Tóm lại, mỗi độ tuổi trẻ đều có những đặc điểm phát triển tư duy riêng. Ba mẹ cần căn cứ vào đặc điểm độ tuổi và những yếu tố khác nhằm giúp con lựa chọn phương pháp học toán tư duy phù hợp, từ đó phát triển tư duy một cách tự nhiên và hiệu quả nhất.

Phương pháp học toán tư duy phù hợp giúp trẻ không chỉ giỏi Toán hơn mà còn rèn được sự tập trung, tư duy phản biện và khả năng sáng tạo. Mỗi trẻ đều có điểm mạnh và tốc độ tiếp thu riêng, vì vậy việc chọn đúng phương pháp theo độ tuổi và mục tiêu học sẽ tạo môi trường cho trẻ tiếp thu kiến thức dễ dàng hơn, tự tin hơn và hứng thú hơn với Toán học. Hy vọng bài viết trên sẽ giúp ba mẹ có thêm thông tin để đồng hành cùng con trong hành trình phát triển tư duy toàn diện.

LOGICLAB – HỆ THỐNG TRUNG TÂM PHÁT TRIỂN TƯ DUY KHOA HỌC VÀ SÁNG TẠO QUỐC TẾ

Hotline: 024.4455.5656

Địa chỉ: 59 Xuân Diệu, Quảng An, Tây Hồ, Hà Nội.